تعداد ست و تکرار در بدنسازی
یکی از متداول ترین سوالاتی که اکثر ورزشکاران می پرسند این است که : ” تعداد ست و تکرار صحیح در بدنسازی چه قدر است ؟ ” پاسخ این سوال با دامنه تعداد تکرار شروع می شود. قاعده کلی برای تعداد تکرارها 5-4 برای افزایش قدرت ، 12-8 تکرار برای افزایش حجم عضلات و 20-15 تکرار برای افزایش استقامت می باشد. پاسخ دقیق تر برای این سوال این است که دسترسی به اهداف تناسب اندام شما به عوامل مختلفی همچون تناوب تمرینات ، تغذیه ، سطح آمادگی جسمانی شما و مقدار وزنه ای که استفاده می کنید بستگی دارد. همچنین نکته کلیدی این است که چگونه از این سه محدوده در طول سال استفاده کنید ، مفهومی به نام ” دوره بندی تمرینات ورزشی “.
اولویت بندی توالی منطقی و سیستماتیک سبک های تمرینات ورزشی که به منظور دستیابی به بهبود عملکرد در یک مقطع زمانی خاص استفاده می شود ، است. اگر در نظر بگیریم که اهداف شما قوی تر شدن ، عضله سازی ، افزایش استقامت و بهبود تناسب اندام به عنوان یک ورزشکار حرفه ای است ، جهت دستیابی به تمامی این اهداف باید برنامه تمرینی سالانه ای را تنظیم کنید که در آن تعداد تکرارها و ست ها به مرور زمان تغییر کند. در ادامه قصد داریم شما را با مبحث بسیار مهم ” تعداد ست و تکرار در بدنسازی ” بیشتر آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید!
یک سال را به یک دوره 4 تایی تنظیم کنید :
شما باید این بازه های زمانی را تغییر دهید تا در بهترین شرایط داخل فصل قرار بگیرید ، صرف نظر از اینکه برای شرکت در مسابقه خودتان را آماده می کنید (به عنوان مثال مسابقات بدنسازی ، CrossFit ، مسابقه با مانع و یا دویدن ) و یا فقط جهت بهبود تناسب اندام.
فاز اول : خارج از فصل
این فاز بیشتر به دو دوره هایپرتروپی ( بزرگ شدن عضوی بیش از حد لزوم ) ، عضله سازی و افزایش قدرت تقسیم می شود :
فاز دوم : پیش از شروع فصل
دوره قبل از شروع فصل که 3 الی 5 ماه طول می کشد ، بیشتر بر روی نیرو و قدرت تمرکز دارد. شما همچنین می توانید در کنار انجام تمرینات پلیمتریک برای افزایش قدرت ، از عضله ای که ساخته اید برای به دست آوردن قدرت بیشتر استفاده کنید. قطعا می خواهید در پایان هر ماه یا شاید هر هشت هفته که تکرارها و ست های کمتری انجام داده و از وزنه های سبک تری استفاده می کنید ، ” هفته بارگیری ” را در نظر بگیرید. 85 الی 95 درصد 1RM خود را برای 2 الی 5 ست 2 الی 5 تکرار در تمرینات ترکیبی با هالتر امتحان کنید.
در طول فصل قبل از تمرین ، تمرینات قدرتی همچون پرش از روی جعبه ، پرش به سمت طرفین و غیره را نیز انجام دهید. برای حرکت های قدرتی با وزنه از 30 الی 70 درصد 1RM خود استفاده کنید. پس از اتمام این فصل ، باید قدرت و نیرو و سرعت شما افزایش یافته باشد.
فاز سوم : داخل فصل
این دوره رقابتی ماه ها برای ورزش های گروهی مانند فوتبال ، بسکتبال و والیبال طول می کشد اما برای یک بدنساز یا وزنه بردار ، نقطه اوج در طی 1-2 هفته اتفاق می افتد. بدنسازان و وزنه برداران به طور کلی وزنه ها و همچنین دفعات تمرین را با گذشت زمان کاهش می دهند. به عنوان مثال ، یک وزنه بردار ممکن است 1 الی 3 تکرار به مدت 1 الی 2 هفته انجام دهد ، مقدار وزنه 50 الی 90 درصد از 1RM با توجه به روزهای هفته و احساس آن ها تغییر کند.
بدنسازان تعادل ایده آلی بین کاردیو مناسب و مقدار وزنه مناسب به منظور حفظ پمپاژ در هفته باید ایجاد کنند و تغذیه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در مورد ورزش های گروهی ، یک روش نگهداری وجود دارد که در آن وزنه ها ، ست ها و تکرارها در تمرینات ، بین تمرینات و از هفته به هفته متفاوت است تا بهبودی مناسب از بازی ها و تمرینات فراهم شود. 75 الی 85 درصد 1RM خود را برای 2 الی 4 ست 3 الی 6 تکرار امتحان کنید.
فاز چهارم : پس از اتمام فصل
این مرحله که حدود یک ماه طول می کشد برای بهبود از آسیب های جدی وارد شده می باشد. این برای کلاس های تناسب اندام گروهی ، تمرین کردن تمرینات جدید ، تعطیلات و امتحان سرگرمی های جدید مناسب است. از بارهای بیش از 90 درصد 1RM خود استفاده نکنید ، زیرا در دوران خارج از فصل از وزنه های سنگین استفاده خواهید کرد. پس از اتمام این ماه ، برنامه را دوباره تکرار کرده و با فصل خارج از دوره شروع کنید.
حجم در واقع تعداد تکرار ضرب در تعداد ست است. حجم نسبی ( RV ) در واقع تعداد ست ضرب در تعداد تکرار ضرب در شدت تمرینات می باشد. بر طبق مطالعات انجام شده در سال 2016 ، حجم نسبی ( نه ست و نه تکرار ) باعث دستیابی به نتایج دلخواهی در بهبود تناسب اندام می گردد. شرکت کنندگان سه بار در هفته و به مدت شش هفته با استفاده از تکرار کم یا تکرار زیاد تمرین کردند ، اما مقدار بار در هر برنامه همچون موارد زیر تغییر کرد :
گروهی با تعداد تکرار کم
حجم نسبی کل هفتگی = 81.8
گروهی با تعداد تکرار زیاد
حجم نسبی کل هفتگی = 82.8
هر دو گروه شاهد افزایش حجم عضلات ، قدرت و استقامت بودند و این نشان می دهد که حجم تکرارها در هر تمرین به اندازه ترکیب بار ، تکرار و وزن مهم نیست.
افزایش قدرت
افزایش سرعت و نیرو
هایپرتروفی ( بزرگ شدن عضوی بیش از حد لزوم )
جهت مشاهده سایر مقالات مرتبط با این مقاله ، به صفحه ورزش و تغذیه و جهت مشاهده سایر مقالات به صفحه کیمیا بلاگ مراجعه نمایید.