میتوکندری چیست

میتوکندری چیست

میتوکندری در یاخته ( سلول ) ، اندامک انتقال انرژی است که وظیفه آن تنفس سلولی بوده و منجر به ذخیره انرژی شیمیایی موجود در مواد غذایی با عمل فسفوریلاسیون اکسیداتیو به صورت پیوندهای پرانرژی فسفات آدنوزین تری فسفات می گردد. این اندامک در تمام سلول های دارای تنفس هوازی ، به جز باکتری ها که آنزیم های تنفسی آن‌ها در غشای سیتوپلاسمی جایگزین شده‌اند ، وجود دارد.

میتوکندری نیز همانند کلروپلاست از دو غشای داخلی و خارجی تشکیل شده‌است. با این تفاوت که دو غشای داخلی و خارجی ، فضای داخل میتوکندری را به دو بخش تقسیم می‌کند که عبارتند از : 1.فضای درون میتوکندری 2.فضای بین دو غشا.

اکنون می دانیم میتوکندری چیست. درون میتوکندری مایعی سیال به نام ماتریس وجود دارد که واکنش‌های مربوط به فرآیند تنفس سلولی در آن انجام می‌شود. تنفس سلولی فرآیندی است که طی آن انرژی ذخیره شده در غذاها ( قند ) به ATP ( مولکول سوختی سلول ) تبدیل می‌گردد. در غشا داخلی چین خوردگی‌هایی وجود دارد که باعث افزایش سطح غشا می‌شود. شکل میتوکندری ها اغلب رشته‌ای یا دانه‌ای است.

میتوکندری ها در برخی مراحل عمل خود می‌توانند به شکل های دیگری درآیند. مثلا یک میتوکندری طویل ممکن است در یک سمت انتهای خود متورم شده و به شکل گرز درآید ( در سلول‌های کبدی چند ساعت بعد از ورود غذا ) و یا ممکن است میان تهی شده و شکلی شبیه راکت تنیس به خود بگیرد. گاهی میتوکندری ها حفره مانند شده و دارای بخش مرکزی روشنی می‌شوند. اما بعد از مدتی ، تمام این تغییرات به حالت اول برمی‌گردد.

اندازه میتوکندری

اندازه میتوکندری ها نیز متغیر بوده و در بیشتر سلول‌ها ضخامت آن‌ها 50 میکرو متر و طول آن تا 7 میکرو متر می‌رسد. سلول‌هایی که هم نوع بوده و یا دارای عمل مشترک می‌باشند ، اندازه ای ثابت دارند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که DNA‌ سازی در میتوکندری صورت می‌گیرد. طبق این بررسی به وجود DNA در میتوکندری پی می‌بریم. علاوه بر همانندسازی RNA و DNA ، پروتئین‌ سازی نیز در میتوکندری انجام می شود. این فرآیند توسط آنزیم ها و مولکول های خاص خود اندامک شکل می‌گیرد. ژنوم میتوکندری سلول‌های اغلب جانوران از 15 الی 20 هزار جف نوکلئوتید تشکیل شده است و ژنوم میتوکندری در پستانداران حدود 105 برابر کوچک‌تر از ژنوم هسته‌ای است.

محصولاتی که توسط DNA میتوکندری رمز گذاری می‌شوند ، شامل RNAهای ریبوزومی میتوکندری tRNAها و برخی از پروتئین‌های مسیر تنفس می‌باشند. بعضی از پروتئین‌ های میتوکندری نیز در هسته رمز گذاری شده و پس از ساخته شدن در سیتوزول ، وارد اندامک می‌شوند.

میتوکندری چیست و چه نقشی در داخل بدن انسان دارد

• سنتز اسیدهای چرب

یکی از راه‌های تولید اسید چرب سیستم میتوکندریایی بوده ، که عکس اکسیداسیون یا تجزیه آن‌ها می‌باشد.

• دخالت میتوکندری در گوارش چربی ها

در هنگام گرسنگی ، میتوکندری ها به طرف ذرات چربی حرکت کرده و روی ذرات چرب خم شده و آنزیم های میتوکندریایی شروع به هضم چربی و آزادسازی انرژی می‌کنند.

• ذخیره و تجمع مواد در میتوکندری ها

میتوکندری ها می‌توانند در اتاق داخلی خود مواد مختلفی از جمله ترکیبات آهن‌ دار ، چربی ها ، پروتئین ها ، کاتیون ها و آب را ذخیره کنند. در اثر ذخیره این مواد ، میتوکندری ها اغلب به حالت یک غشایی و شبیه باکتری های کوچک دیده می‌شوند و به تدریج ، کریستاها محو می‌شوند. اما بعد از حذف این مواد ، دوباره همه به حالت اول بر می‌گردد.

• محل میتوکندری ها در سلول

میتوکندری ها اغلب در اطراف هسته دیده می شوند. این پراکنش تحت تأثیر مقدار گلیکوژن و اسید چرب قرار می گیرد. در طول میتوز ، میتوکندری ها در مجاورت دوک جمع شده و وقتی تقسیم پایان می‌یابد ، در دو سلول دختر پراکنش تقریباً یکسانی پیدا می‌کند. پراکنش میتوکندری ها را می‌توان بر حسب عمل آن‌ها از نظر تأمین انرژی مطرح کرد ، که میتوکندری ها در داخل سلول‌ها جابجا شده و خود را به جایی که نیاز به ATP بیشتر است ، می‌رسانند.

• تعداد میتوکندری ها در سلول

تشخیص ارزش میتوکندریایی یک سلول ، دشوار است. اما اغلب بر حسب نوع سلول مرحله عمل سلول متفاوت می‌باشد.

جهت مشاهده مقالات مرتبط با این مقاله ، به صفحه مکمل بدنسازی و جهت مشاهده سایر مقالات به صفحه کیمیا بلاگ مراجعه نمایید.