کلن بوترول چیست و چه مزایا و عوارضی دارد ؟

کلن بوترول ( Clenbuterol ) یک آمین محرک سمپاتیک است ( دارای اثری مشابه با اثر اعصاب سمپاتیک که تحریک شده‌ اند ). در واقع یک شبه-‌استروئید است که اولین بار جهت درمان آسم در اسب‌ ها و بهبود عملکرد راه‌ های تنفسی در حیوانات به‌ وجود آمد. کلن‌ بوترول دارویی ضد انعقادی و گشاد‌ کننده مجاری تنفسی است. یک داروی ضد انعقادی موجب کاهش فشارخون می‌ شود ، در حالی‌ که داروهای گشاد کننده مجاری تنفسی با گشادتر کردن رگ‌ های خونی حاوی اکسیژن ، موجب افزایش مقدار اکسیژن خون می‌ شوند.

تاریخچه کلن بوترول :

در برخی از کشورهای اروپایی و آمریکای لاتین کلن‌ بوترول به‌ عنوان دارویی برای درمان آسم در انسان‌ ها نیز به کار برده می‌ شود ، اما در آمریکا مصرف انسانی آن ممنوع است. در گذشته کلن‌ بوترول در آمریکا علاوه بر دامپزشکی ، در پرورش حیوانات نیز به کار می‌ رفت.

در سال 1991 سازمان خدمات بازرسی و ایمنی غذایی آمریکا متوجه شد که استفاده از کلن‌ بوترول در تغذیه دام‌ موجب افزایش ماهیچه و کاهش چربی در آن‌ ها خواهد شد. اما با این‌ وجود ، در بسیاری از کشورها مصارف حیوانی آن نیز غیرقانونی است. امروزه این دارو به دلیل کاربردهایی که در بدنسازی و کاهش وزن دارد ، مورد بحث است.

مزایای مصرف کلن بوترول :

اثرات مصرف این دارو شامل موارد زیر است :

• باز کردن مجاری هوا جهت بهبود تنفس و افزایش جریان هوا در ریه‌ ها
• افزایش سرعت ضربان قلب و فشار خون
• انتقال خون بیشتر به ماهیچه‌ ها جهت آماده‌ سازی برای فعالیت بدنی
• افزایش توده‌ های عضلانی و سوزاندن چربی برای افزایش میزان انرژی
• درمان وضعیت‌ های تحلیل ماهیچه ها
• محافظت از مغز

با وجود تمامی فواید ذکر شده در لیست بالا که توسط محققان زیادی به اثبات رسیده است ، ما به شما پیشنهاد می کنیم هرگز از این دارو استفاده نکنید زیرا عوارض جانبی بیشتری داشته و ممکن است آسیب های خطرناکی به بدن شما وارد نماید.

عملکرد کل بوترول چیست ؟

کلن بوترول محرک قلب و سیستم عصبی مرکزی است. کلن‌ بوترول تاثیری مشابه با اپی‌ نفرین و آمفتامین بر بدن دارد. علاوه بر این ، کلن‌ بوترول یک بتا-2-آگونیست و نقطه مقابل مهارکننده-بتا است. در حالی‌ که یک مهارکننده بتا تولید اپی‌ نفرین و نورآدرنالین را کاهش می‌ دهد ، کلن‌ بوترول آن را افزایش می‌ دهد. این افزایش موجب تاثیرات متفاوتی نظیر موارد زیر خواهد شد :

• چربی سوزی سریع
• تحریک‌ پذیری
• اضطراب
• افزایش انرژی
• تصمیم‌ گیری بهتر

اولین کاربرد کلن‌ بوترول به‌ عنوان دارویی برای آسم بود. با این‌ حال امروزه بدنسازان ، ورزشکاران حرفه‌ ای و کسانی که به دنبال کاهش وزن هستند از این دارو استفاده می‌ کنند. به دلیل مصرف آشکار کلن‌ بوترول توسط بازیگران و ورزشکاران معروف ، این دارو به‌ عنوان راز پنهان رژیم غذایی افراد سرشناس شناخته می‌ شود. کمیته جهانی ضد دوپینگ همواره مصرف کلن‌ بوترول را چه در حین مسابقات و یا خارج از آن ممنوع اعلام کرده است.

بیشتر تحقیقات انجام شده بر روی کلن بوترول ، بر روی حیوانات بوده است. از این رو اطلاعات جامعی نداریم که این دارو تا چه اندازه بر روی بدن انسان تاثیر خواهد گذاشت. اما چیزی که می دانیم این است که مصرف این دارو خوب نبوده و از این رو بسیاری از کشورها استفاده از آن را ممنوع کرده اند.

عوارض جانبی :

دلیل بحث‌ برانگیز بودن و ممنوع شدن مصرف کلن‌ بوترول در بسیاری از کشورها ، عوارض جانبی متعدد آن است. اکثر عوارض جانبی کلن‌ بوترول مشابه عوارض آمفتامین‌ ها بوده و شامل موارد زیر است :

حساسیت بدن هر فردی به کلن بوترول متفاوت است. اما اکثر افراد بعد از مصرف این دارو ، حداقل چند مورد از این عوارض را تجربه خواهند کرد. افزایش ضربان قلب و فشارخون ناشی از مصرف کلن‌ بوترول می‌ تواند منجر به هیپرتروفی قلب شود. این وضعیت زمانی که قلب ب ه‌اندازه غیرطبیعی بزرگ می‌ شود ، ایجاد شده و می‌ تواند باعث حمله قلبی و درنهایت مرگ شود.

بیشترین سوالی که ورزشکاران در مورد مصرف این دارو دارند این است که آیا برای قلب ضرر دارد یا خیر ؟! قطعا بله! کلن بوترول به عنوان یک محرک قوی عمل می کند و منجر به افزایش ناگهانی سطح فشار خون شده و تا بازه زمانی طولانی فشار خون را در سطح بالایی حفظ می کند. همین امر باعث افزایش بروز هیپرتروفی بطن چپ شده و نهایتا منجر به افزایش ضخامت دیواره بطن چپ قلب می شود. هیپرتروفی بطن چپ یک عامل اصلی بیماری های قلب بوده و منجر به مرگ می شود.

متاسفانه تحقیقات زیادی بر روی انسان ها صورت نگرفته و دقیقا عمق تاثیرگذاری این دارو را نمی دانیم. همچنین شواهدی وجود دارد که

در بسیاری از کشورها مصرف گوشت حیواناتی که کلن‌ بوترول استفاده کرده اند ، ممنوع است. در سال 1994 ، 140 نفر در اسپانیا پس از مصرف گوشتی که حاوی کلن‌ بوترول بود در بیمارستان بستری شدند. در سال 2006 نیز 336 نفر در چین بعد از مصرف گوشت خوک آغشته به کلن‌ بوترول مسموم شدند. این دارو مقدار پتاسیمی که به‌ طور طبیعی در بدن تولید می‌ شود را کاهش می‌ دهد. در نتیجه ، افرادی که از آن استفاده می‌ کنند باید موز زیادی مصرف کنند تا این مقدار کاهش را جبران کنند.

تحقیقات زیادی نشان می دهد که مصرف این دارو باعث از دست رفتن مقادیر زیادی تائورین و پتاسیم در بدن انسان می شود. پتاسیم نقش بسیار مهمی در انقباض عضلات و کارکرد صحیح قلب دارد. تائورین نیز از گرفتگی عضلات جلوگیری می کند.

تاثیر کلن بوترول در ایجاد اختلال در خواب

همان طور که می دانید کلن بوترول یک محرک بسیار قوی است و منجر به افزایش سرعت متابولیسم ( سوخت و ساز بدن ) می شود. ماندگاری این دارو بیشتر از کافئین و آفدرین می باشد. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که این دارو 24 الی 36 ساعت در جریان خون باقی می ماند و از این رو منجر به اختلال در خواب می شود. از آنجایی که اکثر ما خواب کافی نداریم ، پس واضح است مصرف چنین دارویی مشکل را خیلی حادتر خواهد کرد.

آیا مصرف این دارو قانونی است ؟

خرید و فروش این دارو در آمریکا و بسیاری از کشورها قانونی است. تنها دلیلی که مردم خلاف این موضوع فکر می کنند این است که شرکت های تولید کننده اجازه ندارند این دارو را داخل مکمل های بدنسازی و محصولاتی که قرار است انسان ها استفاده کنند ، بیافزایند. مصرف کلن بوترول در تمامی ارگان های ورزشی ممنوع است و به همین خاطر کمیته بین المللی المپیک و سازمان جهانی ضد دوپینگ مصرف آن را ممنوع کرده است.

تحقیقات کنونی :

میزان مصرف کلن‌ بوترول به‌ عنوان دارویی در بدنسازی و برای کاهش وزن رو به افزایش است. اما با توجه به عوارض جانبی متعدد نهفته در آن ، افرادی که آن را به‌ طور مداوم مصرف می‌ کنند در معرض خطرات جدی قرار دارند. دپارتمان درمان‌ های اورژانسی در نیوتاون دو مورد را گزارش کرد که برای درمان به دلیل استفاده از کلن‌ بوترول مراجعه کرده بودند. هردوی این افراد بدنساز و بین 18‌ تا 22 سال سن داشتند و مدت کوتاهی پس از مصرف کلن‌ب وترول دچار تپش قلب ، سرگیجه ، استفراغ و درد قفسه سینه شده بودند.

اغلب بدنسازان و ورزشکارانی که کلن‌ بوترول مصرف می‌ کنند ، در طول یک برنامه متناوب این کار می‌ کنند. برای مثال پس از دو روز مصرف کلن‌ بوترول دو روز بعدی را از این قرص استفاده نمی‌ کنند و یا پس از یک هفته متوالی مصرف آن ، در طول هفته آینده از آن استفاده نخواهند کرد.

مقدار مصرف این دارو با توجه به عواملی مانند جنسیت و ظرفیت تحمل افراد متفاوت بوده و می‌ توان آن را به شکل خوراکی یا تزریقی مصرف کرد. هر دو روش مصرف خطرات مخصوص به خود را دارد. مصرف این دارو به شکل تزریقی ممکن است موجب شکل‌ گیری حباب‌ های هوا در خون شده و مصرف آن به شکل قرص نیز ممکن است باعث آسیب به کبد شود.

زمانی که این قرص در اروپا و آمریکای لاتین و برای درمان بیماری آسم استفاده می‌ شد ، مقدار مصرفی توصیه‌ شده آن 0.02 تا 0.04 میلی‌ گرم در روز بود. با وجود عوارض جانبی متعدد بسیاری از ورزشکاران از این دارو استفاده می کنند. هنگام افزایش دوز مصرفی باید دقت داشته باشید ، زیرا عوارض مصرف بیش از حد آن تجربه ای خطرناک به همراه خواهد داشت.

اما افرادی که گوش شنوا نداشته و قصد مصرف کلن بوترول را دارند حداقل توجه کنند که نیمه عمر این دارو 36 ساعت است ، یعنی مصرف آن تنها باید هر 36 ساعت یکبار باشد و دوز مصرفی آن نیز به ازای هر 5 کیلوگرم وزن بدن یک میکرو است. یعنی یک فرد 100 کیلو گرمی می تواند در هر 36 ساعت بیست میکرو مصرف کند ، نه اینکه جای قند یا خرما با هر لیوان چای سبز یک عدد کلن بوترول بخورد.

جهت مشاهده سایر مقالات مرتبط با این مقاله ، به صفحه ورزش و تغذیه و جهت مشاهده سایر مقالات به صفحه کیمیا بلاگ مراجعه نمایید.